Soru: Becayiş için mevzuatta tıpkı kurumda misyon yapan ve tıpkı sınıf ve nitelikte olanların kendi ortalarında becayiş yapabileceği tabir edilmiştir. Pekala birebir kurumda vazife yapan 4B ziraat mühendisi ile 4B besin mühendisi ya da 4A maliye mezunu memur ile 4A iktisat mezunu memur kendi ortalarında becayiş yapabiliyor mu?
Karşılık: Daha çok becayiş olarak bilinen memurların karşılıklı yer değiştirmesi ile ilgili olarak Devlet Memurları Kanununun 73.maddesinde, “Aynı Kurumun öbür öteki yerlerde bulunan birebir sınıftaki memurları, karşılıklı olarak yer değiştirme suretiyle atanmalarını isteyebilirler. Bu isteğin yerine getirilmesi atamaya yetkili amirlerince uygun bulunmasına bağlıdır.” denilmektedir.
Unsur kararına nazaran memurların karşılıklı yer değiştirebilmesi için memurların her ikisinin de tıpkı kurumda çalışıyor olması, her iki memurun da birebir hizmet sınıfında olması, her iki memurun da karşılıklı yer değişikliği için talepte bulunması ve bu taleplerin atamaya yetkili amir tarafından kabul edilmesi gerekmektedir. Memurlar bakımından tıpkı unvanda bulunma kuralı aranmamaktadır. Buna nazaran tahsil durumu ne olursa olsun tıpkı hizmet sınıfında bulunmak kaydıyla farklı unvandaki memurlar bile karşılıklı yer değiştirebilecektir.
Kontratlı Işçi Çalıştırılmasına Ait Asılların ek 3. unsurunun ikinci fıkrasının (a) bendinde ise, “Kurumun hizmet icapları dikkate alınarak, tıpkı unvan ve hizmet niteliklerini haiz kontratlı çalışanın kurum içi karşılıklı yer değiştirme talepleri, durumunun vizeli olduğu ünitede fiilen en az bir yıl çalışmış olmaları koşuluyla yerine getirilebilir.” kararı yer almaktadır.
Bu karara nazaran kontratlı işçinin kurum için karşılıklı yer değişikliği yapılabilmesi için her iki çalışanın de tıpkı unvan ve hizmet niteliklerini haiz olması ve misyon yaptığı yerde fiilen en az bir yıl çalışma kuralı bulunmaktadır. Kurallar sağlansa bile kurumun bu talepleri uygun görmesi gereklidir. Burada “tıpkı hizmet niteliklerine haiz olma” kriterinin tartışılması gereklidir. Asıllara ekli 4 Sayılı Kontratlı Işçi Durum Unvanları İle Minimum Nitelikleri Gösterir Cetvelde her konum unvanı için nitelik belirlemesi yapılmıştır. Bu Cetvele nazaran birebir unvandaki kontratlı işçi tıpkı hizmet niteliklerine haiz kabul edilecek midir? Yahut unvanları mühendis olmasına karşın branşları farklı olan işçi birebir hizmet niteliğine sahip midir? Öteki taraftan, mukavele fiyatları unvan ve mesleksel kıdeme nazaran belirlendiğinden, tıpkı hizmet niteliklerine haiz olmak için unvan yanında tıpkı mesleksel kıdeme sahip olmak da gerekli midir?
Görüleceği üzere memurlar bakımından karşılıklı yer değiştirme esnek ve uygulanabilir halde kurgulanmışken, kontratlı işçi için daha dar bir alan bırakılmıştır. Karşılıklı yer değiştirmek isteyen kontratlı işçinin birebir unvana sahip olması yanında Temellere ekli 4 Sayılı Cetvelde yer alan niteliklerinin de birebir olması gerektiğini, bu kapsamda örneğin mühendis unvanı için belirlenen “Yükseköğretim kurumlarının ilgili kısımlarından mezun olmak.” niteliği karşısında bir ziraat mühendisi ile bir besin mühendisinin becayiş yapamayacağını değerlendirmekteyiz. Fakat ofis işçisi için aranan en az orta öğretim kurumlarından mezun olma niteliği karşısında bu şartı taşıyan farklı eğitim seviyesindeki yahut farklı alan/bölümlerden mezun iki kontratlı çalışanın becayiş yapması mümkün olacaktır.
Sonuç olarak kontratlı işçi bakımından becayiş yapmak isteyen çalışanın misyon yaptığı yerde fiilen bir yıl çalışmış olması, birebir unvana sahip olması, 4 Sayılı Cetvelde birebir unvan olsa bile hizmete alınmada farklı tahsil kaidesi öngörülmüş ise (ziraat mühendisi, besin mühendisi gibi) tahsil durumlarının da tıpkı olması gerektiğini, tıpkı kıdeme sahip olma şartı getirilemeyeceğini, bütün şartlar sağlansa bile talebin gerçekleşmesinin kontratlı işçi için kurumun takdirine, memurlar bakımından atamaya yetkili amirin onayına bağlı olduğunu vurgulamak isteriz.
Memurlar.net’in becayiş servisi için tıklayınız.